Την Τετάρτη 7 Μαΐου στα πλαίσια του μαθήματος των θρησκευτικών πήγαμε στο βυζαντινό ναό του Αγίου Αθανασίου. Εκεί μας περίμενε ο πατήρ Βασίλειος, η αρχαιολόγος κα Δένη Κοκώνη και η συντηρήτρια έργων τέχνης κα Καταχιώτη Ελένη.
Αρχικά μας μίλησε η αρχαιολόγος και μας έδωσε πολλές πληροφορίες για το Αιγίνιο, το ναό και την περιοχή γενικότερα. Μάθαμε λοιπόν ότι ο ναός κτίστηκε στα τέλη του 15ου αιώνα (1460-1500), λειτουργούσε μέχρι το 1964 και είναι μονόχωρη βασιλική με αψίδα στο ιερό. Αργότερα προστέθηκε ένα κλίτος με κίονες στα βόρεια και ο γυναικωνίτης που χωρίζεται με καφασωτό το οποίο διατηρείται μέχρι σήμερα.
Παρατηρήσαμε ότι οι πόρτες του ναού είναι πολύ χαμηλές για να μη μπορούσαν οι Τούρκοι κατακτητές να μπούνε στο ναό με το άλογο και τον βεβηλώσουν για τον ίδιο λόγο ο ναός είναι χαμηλός με μικρά παράθυρα μόνο στη βόρεια πλευρά. Επίσης το σχήμα του ιερού από την έξω μεριά είναι τριγωνικό κι της πρόθεσης πεντάπλευρο.
Στη συνέχεια μπήκαμε μέσα στο ναό και μας μίλησε ο πατήρ Βασίλειος για τη λειτουργία του ναού. Μας είπε ότι το τέμπλο είναι το αυθεντικό αλλά οι εικόνες είναι πιστά αντίγραφα καθώς οι αυθεντικές βρίσκονται στον Ιερό ναό του Αγίου Ανδρέα.
Οι τοιχογραφίες που εμφανίστηκαν μετά την σκληρή δουλειά των συντηρητών δυστυχώς δεν αποκαλύφθηκαν σε όλο τους το μεγαλείο. Μόνο μερικά τμήματα εμφανίστηκαν και από αυτά συμπεραίνουμε ότι πρέπει να ήταν πολύ όμορφες αγιογραφίες και σε μερικές διαπιστώθηκε ότι οι Τούρκοι καταχτητές έξυσαν τα μάτια των αγίων που εικονιζόταν. Επίσης μάθαμε από την αρχαιολόγο ότι ο αγιογράφος ανήκε στο εργαστήριο της Καστοριάς και έχει επηρεασθεί από την Ιταλική τέχνη και την υστερογοτθική ζωγραφική καθώς οι μορφές είναι τρισδιάστατες, δεν δίνεται βαρύτητα στη λεπτομέρεια αλλά στο βάθος. Επίσης παρατηρούμε ρεαλιστικές μορφές και εναλλαγή φωτός σκιάς.
Μπροστά στο τέμπλο υπάρχουν δυο πέτρινα μανουάλια που είναι σταθερά στο δάπεδο και χρησίμευαν και για πρόσθετο φωτισμό του ναού καθώς έχει πολύ μικρά παράθυρα. Στο ναό μπαίνοντας υπάρχει ο νάρθηκας ή πρόναος που είναι μεταγενέστερος και εκεί παραμένανε οι κατηχούμενοι. Στο κέντρο του ναού είναι το ομφάλιο στοιχείο όπου στεκόταν ο ιερέας και τελούσε τα μυστήρια. Έπειτα ο πατήρ Βασίλειος μας έδειξε την Αγία τράπεζα στο ιερό και είδαμε ότι στη βάση της είναι ζωγραφισμένος ο δικέφαλος αετός.
Πάνω στην αγία τράπεζα υπάρχουν ακόμη τα παλιά ασημένια σκεύη όπως το Άγιο δισκοπότηρο, ο αστερίσκος που είναι ρώσικης κατασκευής του 1876 και τα είχαν φέρει οι πρόσφυγες από το Καβακλή της Ανατολικής Ρωμυλίας.
Τέλος μας εξήγησε τα σύμβολα πάνω στις τέσσερις άκρες του σταυρού ψηλά στο τέμπλο που αναφέρονται στους τέσσερις ευαγγελιστές. Το λιοντάρι είναι το σύμβολο του ευαγγελιστή Μάρκου, το βόδι του Λουκά, ο άνθρωπος του Ματθαίου και ο αετός του Ιωάννη.
Στη συνέχεια βγήκαμε έξω και κάτω από τον ίσκιο των δέντρων η συντηρήτρια έργων τέχνης κα Καταχιώτη Ελένη μας έδειξε τα εργαλεία και τα υλικά που χρησιμοποιεί στην συντήρηση/ αναπαλαίωση των εικόνων και τη διαδικασία που ακολουθεί.
Πρώτα απ? όλα μάθαμε για τα χρώματα που χρησιμοποιούσαν τότε στις αγιογραφίες και προερχόταν από διάφορα πετρώματα που βρίσκανε στη φύση όπως ώχρα για το κίτρινο, κάδμιο για το κόκκινο, κοβάλτιο για το μπλε και άλλα. Επίσης αφού μας μίλησε για τους εχθρούς μιας εικόνας όπως η υγρασία, οι μύκητες, οι τερμίτες κ.α., μας εξήγησε τη διαδικασία συντήρησης της και μας παρουσίασε το μαγικό βαλιτσάκι της με όλα τα εργαλεία και τα υλικά που χρησιμοποιεί, μας έδωσε να τα πιάσουμε, να τα μυρίσουμε και μάλιστα μας χάρισε και μερικά «διαμαντάκια» όπως τα ονόμασε που δεν ήταν άλλο από ένα είδος κόλλας.
Νομίζουμε πως αυτή η εκπαιδευτική επίσκεψη είχε πολύ ενδιαφέρον, μάθαμε πολλά πράγματα και ήταν η καλύτερη για μας τα μεγάλα παιδιά!
Ο τόπος μας έχει πολλές ομορφιές και μεγάλη ιστορία, κι εμείς είναι σημαντικό να τη γνωρίσουμε, ευχαριστούμε πολύ λοιπόν τον πατήρ Βασίλειο, την αρχαιολόγο κα Δένη Κοκώνη και τη συντηρήτρια έργων τέχνης κα Καταχιώτη Ελένη για το ταξίδι στο χρόνο που μας πρόσφεραν και την υπομονή τους μαζί μας!
Η συγγραφική ομάδα της ΣΤ΄ τάξης